Yayım tarihi

Kimse Beni Anlamıyor

Anlattıklarım neden yerini bulmuyor? Halbuki sürekli konuşuyorum.

Anlaşılamamak, zannediyorum ki insan oğlunun en büyük serzenişlerinden biri. Beni anlamıyorlar. Anlaşılamıyorum. Dinlemiyorlar beni. Büyük sanatçılar hayatlarında anlaşılamadan ölüyor; öldükten sonra anlaşılıyor kıymetleri. Herkes anlaşılmak ister. Düşünsenize etrafınızda ki herkes sizi anlayabiliyor, çalıştığınız insanlar, aileniz, sizi hepsi anlayabiliyor. Herkesin sizi anlayabildiğini düşünün; şöyle diyorlar “Aa anladım seni hakikaten. Evet sen şunu demek istiyorsun.” Herkes böyle düşünse hayat sizin için ne kadar farklı olurdu? Bir an için düşünün.

Buna erişmek için ne olması gerekiyor? Herkesin sizi anlaması için… İşte o “herkes” içinde sizde varsınız. O zaman siz de diğer insanları anlamalısınız. Bunu mümkün kılmak için herkesi anlamaya çalıştığınızı düşünün. Ne var ki asıl istediğiniz anlaşılmak; başka kimse birbirini anlamasın önemli değil sadece beni anlasınlar. Peki ya anlatmak istediğiniz şey karşı tarafın işine gelmiyorsa? Hadi gerçekten anlattınız kendinizi diyelim. Ya “Anladın ama bana uymuyor.” derse inanlar? O zaman anlaşılıyor olmanızın kıymeti nedir? Dünya anlaşılamamak üzerine dönüyor. Yani insanlar birbirlerini anlamıyorlar, anlamak istemiyorlar. Daha doğrusu öyle bir niyetleri de dertleri de yok. Ve kararlar hep bunun üzerine veriliyor.

Mesela bir amir çalışanlarına bir şeyler söylüyor; onlar bunu yarım yamalak anlıyorlar. Ne anlıyorlarsa onu yapıyorlar. Onlar da anladıkları kadarıyla bir sonuç üretiyorlar, yarım yamalak bir şeyler ortaya koyuyorlar ve tüm iş anlaşılamamak üzerinden gidiyor. Yani anlattığımız için değil, anlaşılamadığımız için. O yüzden insanlar için ne anlattığımızın hiçbir önemi yok. Anlattıklarımızın arasından insanların anladığı şeyler önemli. Biz hep bir şeyler anlatıyoruz ama insanlar ne anlıyorsa o. Bizim anlattığımızın hiçbir önemi yok. Ne anlatırsam anlatayım karşı taraf ilgili ya da ilgisiz bir şeyler anlıyor.

Peki tam olarak nasıl anlaşılırız? Nasıl doğru anlar insanlar bizi? Bilerek. Bilirlerse anlarlar. Anlatmak istediğimizi gerçekten kavrarlarsa anlarlar. Yani 2+2’nin 4 ettiğini bilmeyen birine, 23+38’i anlatamazsınız, zordur bu. İlk baştan bir şeyleri anlamış olması lazım bizi anlamadan önce. Yani anlattığımız her ne ise onun ön şartları, kabulleri vardır. Peki siz karşı tarafın ne kadar bildiğini biliyor musunuz? Bilmiyorsunuz değil mi? Demek ki o zaman siz karşı tarafı anlamıyorsunuz. Önce karşı tarafı anlamamız lazım. Öncelikle karşı taraf ne istiyor, anlatmak istediğiniz şeye nasıl bakar? Görüşleri neler? Dünya görüşü ne? Önce siz onu anlamalısınız. Siz anladığınız zaman belki de karşı tarafa o konuyu anlatıp anlatmamak gerektiğini bile anlayacaksınız.

Mesela bir çalışanınızdan bir işi yapıp bitirmesini istiyorsunuz. Sürekli anlatıyorsunuz ve o sizi anlamıyor. Belki özel hayatında bir problem var, size hatta kimseye anlatamadığı. Siz bunu bilseniz belki o problemini düzeltebilir ve onun kafasının rahatlamasını, sizi daha iyi dinleyip anlamasını sağlayabilirsiniz. Bu aile ilişkilerinde de, arkadaşlık ilişkilerinde de, iş ilişkilerinde de böyledir. Eğer siz önce karşı tarafı anlamaz iseniz aklından geçenleri bilmez onun derdini göremeye çalışmazsanız, kendinizi anlatmaya çalışmanızın hiçbir manası yok. O yüzden Stephen Covey‘in dediği gibi “anlaşılmayı beklemeden önce karşı tarafı anlayalım.”

Yayım tarihi

Dünyanın En Pahalı Danışmanının Maliyeti

Geçenlerde bir soru aldım. Bunu daha önce de duyduğum için dedim ki ben bu sorunun cevabını insanlara bir video ile vereyim. Soru şu “Tunç bey, bir danışmana ne kadar ödemeliyiz? Eğitimciye ne kadar ödemeliyiz?”

Eğer muhteşemseniz, her şeyi siz biliyorsanız, işinizde en iyisi siz iseniz, sizden başkası daha iyi bilemez ise, bence verebileceğiniz en maksimum para 0 TL’dir. Yazık paranıza. Niye para veresiniz ki zaten çok muhteşem biliyorsunuz on numarasınız.

Şimdi gelelim bir danışmana ne kadar vermeliyiz sorusunun diğer cevabına. Eğer gerçekten inanıyorsanız danışmanın gücüne ve size katacaklarına, bir düşünün. Şu da var, siz de şirketin içindesiniz, çalışanlarınız da öyle, danışmanınız dışında. Endüstrinizde gidip bir iş yaptığınız ile biraz sohbet ettiğinizde bile o kişi endüstriden bir şeyler söyleyecek size. Bir danışman tamamen dışardan bir gözdür, eğer kuvvetli bir insansa ki öyle bir insan olmalı hayatınızda.

Çok küçük değilseniz, belli bir seviyede iseniz, bir ya da bir kaç danışman ile çalışmayı düşünün, ki şunu da size net söyleyeyim zamanında danışmanlık verdiğim küçük firmalar da vardı. (Tamam, bende çok büyük bir şey istemedim o firmalardan.) O yüzden bir danışmanla hemen her firma çalışabilir illa ki.

İkinci olarak o danışman gerçekten kendini geliştiren bir danışman ise, güçlü bir eğitimci ise zaten sizin ona vereceğiniz paranın misli misli hatta 10 katını size kazandırır. Ben de öyle söylerim “Eğer ben bana vereceğiniz paranın 10 katını size kazandıramıyorsam benimle çalışmayın.” derim. Mesela diyelim Veliaht Koçluğu yapıyorum, biliyorum ki o insanın oğlu veya kızı benimle çalıştığı zaman hayatında hakikaten 5-10 sene erkenden öğrenecek bazı şeyleri ve tabi ki sonra bana verdikleri hiçbir şey olacak o kazancın yanında. Net olarak o kadar çok kazanacaklar. Böyle birinin size maliyeti de 0’dır. Bir danışmana ne kadar ödeyebilirsiniz ki maksimum? Cironuzu 2’ye katlar, hiçbir şey olur bir anda. Bir fikri, bir düşüncesi cironuzu 2’ye hatta 3’e katlayabilir. Hiç düşünememiştim bunu dersiniz, bakmamıştım o açıdan. Size bunu dedirtecek insanlarla çalışın! “Bu insan gerçekten haklı, işte buymuş ya” dedirtebilen insanlarla… Bu insanın size hiçbir maliyeti olmaz. Bu sizin için maliyet değil kazançtır.

Ben genel olarak hayatta çok ucuz bir insanla çalışmam çünkü ucuz bir insan kendine ne katabilir ki? Ucuz derken sadece para olarak söylemiyorum bunu. Ucuz olmayan bir insan sürekli kendine bir şeyler katma imkanına sahiptir. Bunların hepsini üst üste koyduğunuz zaman, düşünün mesela teknolojiye, ARGE’ye yatırım yapıyorsunuz bir taraftan, pazarlamanız satışınız kuvvetli diğer bir yandan, piyasada markanız büyüyor, insanlar sizi tanımaya başlıyor ve eğer hedefiniz en iyi olmak ise zaten yükseliyorsunuz. İşte tam o noktada o güçlü danışmanlar size yardımcı olacaklar. Başınızın üstündeki cam tavanı kaldıracaklar. Böyle insanlar zaten ucuz insanlar değildir, baktığınız zaman 0’dır size maliyeti. Ne danışmanlar var kendilerini geliştiren, dağcılık yapan, dünyanın çeşitli ilginç yerlerini gezen, kendine hobiler edinen, durmadan öğrenen. İşte böyle danışmanlarla çalışır iseniz bunun size maliyeti 0’dır.

Yayım tarihi

Napolyon’un Asaleti

Napolyon’un komutanları, üst düzey devlet adamları bir masada toplanıyorlar. Soyluluğun ve asaletin kendilerine nereden geldiğini anlatıyorlar.

Bir tanesi kalkıp diyor ki “Bizde asalet dedem Ferdinand’dan başlar.”
Sonra öbürü kalkıyor “Bizde soyluluk büyük büyükbabamdan başlar.”

Sırayla hepsi kalkıp anlatıyorlar. Sıra Napolyon’a geliyor ve şu cevabı veriyor.
“Bizde asalet benden başlar.”

Sizde asalet nereden başlıyor?

Yayım tarihi

En Etkili Mülakat Tekniği

Arkadaşlar, iş arıyorsunuz mülakatlara çağırıyorlar gidiyorsunuz istiyorsunuz ki mülakatı alın. Oradan on numara bir şekilde çıktığınızda arkanızdan şunu desinler “Aradığımız kan bu, başvuran arkadaşlar arasındaki en iyisi, biz bu insanla çalışalım.” Şimdi size bununla ilgili gerçekten işe yarar bir bilgi vereceğim.

Girdiniz mülakata, size çok zor sorular gelmeye başladı. Ne soracaklarını bilemiyorsunuz her konuda her şeyi sorabilirler. Şöyle yapacaksınız. Mülakatlere gitmeden önce oturun, elinize kağıt kalemi alın, kendinize bir saat bir zaman ayırın. Tek tek tüm tecrübeleriniz hakkında bir tablo oluşturacaksınız kendinize. Hayatınızdaki 3 konu üzerine yaşadığınız olayları yazacaksınız. Tecrübenize göre diyelim ki birkaç yerde çalışmış 5-10 yıllık bir tecrübeniz varsa daha fazla olacak ama okuldan yeni mezun olmuşsanız nispeten daha az olacaktır.

Konular şunlar:

  1. Gelişmeye açık bir alan vardı. Ben o alanı gördüm. Şöyle bir yöntem uyguladım ve şöyle devam ettim. Sonuçta şöyle bir başarı sağladım.
  2. Ortada bir sorun vardı. Ben şahsen girdim şunları yaptım ve o sorunu çözdüm.
  3. Gelişmeye açık bir alan vardı ortada. Bir sorun yoktu ama filan filanı değiştirerek bir gelişme sağladım.

Üç konu arkadaşlar. Bu üç konuda da 3’er 4’er tane, yeni mezunsanız 1’er 2’şer tane olay düşünün. Size 8-10 tane hikaye eder. Sonra her konu için şu anlatacaklarımı yapacaksınız. Bu arada bizzat yaşadığınız hikayeler olması çok önemli çünkü insanlar onu size soracaklar. Belki referans isteyip daha önce çalıştığınız o yere telefon açacaklar, doğrulamak isteyecekler. O yüzden gerçek olması çok çok önemli.

Şimdi öncelikle birinci sütuna bu 3 konuda da teker teker “Olay neydi? Sorun neydi? Düzeltilmesi gereken hata (gelişim alanı) neydi?” sorularının cevaplarını yazıyorsunuz. İkinci sütunda da “Bu durumda ben yaptım? Çözümüm ne oldu?” sorularının cevaplarını yazıyorsunuz. Üçüncü olarak sonuç ne oldu, çözümüm şirkete ne fayda sağlandı? Oturup bu hikayelere gerçekten çalışıyorsunuz. Ezberliyorsunuz yani, ezberlemek derken hikayeleri çok iyi içselleştiriyorsunuz. Zaten size ait hikayeler bunlar.

Sonra, mülakata girdiğinizde size sorular soracaklar “Bu gibi bir durumda ne yapabilirsin, şu durum için ne düşüyorsun? vs”. Bu gibi soruların uygun olan noktalarında bu hikayeleri anlatıyorsunuz. Bu konuyla ilgili benim başımdan şu geçti veya size ne düşündüğümü ne yaptığımla ilgili bir örnek vererek açıklayayım diyebilirsiniz. Özet olarak bu hikayeleri kullanmaya başlıyorsunuz. Size ne gibi eksikliklerinizin olduğunu sorabilirler. O zaman da böyle bir hatam oldu ama şöyle düzelttim diye anlatabilirsiniz. Eksiği olmayan insan olmaz, herkesin eksiği olabilir. Geliştirebilecekleri neleriniz olduğunu, hangi konulara ve hatalara ne çözüm üretebildiğinizi öğrenmek ister iş verenler.

Evet arkadaşlar, bu konulara çalışıyorsunuz. Kendinize bir zaman ayırıp bu hikayelerinize çalışıp mülakata giriyorsunuz. Şimdiden hepinize başarılar diliyorum.

Bu arada www.veliahtakademi.com’a girip göz atmanızı ve bu ve benzer konulardaki eğitimlerden yararlanmanızı istiyorum.

Yayım tarihi

Beyin Yıkama

1950’lerde Kore Savaşı bitince Çin’in Amerikalı esirleri ülkelerine göndermesiyle Amerikalılar çok tuhaf bir şeyler olduğunu fark ediyorlar. Esir tutulan askerler esaret sırasında komünizme karşı anlamlandırılamayan bir ilgi duymaya başlamışlar. Amerikalılar buna çok şaşırıyorlar. Takdir edersiniz ki Amerika komünizme son derece karşı, hele ki soğuk savaşın o en çetin yıllarında.

Edward Hunter isimli bir gazeteciyi, ki aynı zamanda bir Cia ajanı, görevlendiriyor. Amerikalılar’ın esaret altında tutulmalarına rağmen neden komünizme bırakın düşmanlık beslemeyi, tam tersine sempati beslediklerini öğrenmek istiyorlar. Çok ilginç bir hikayeyle karşılaşıyor. Esir kamplarındaki askerlerin esaretlerini sıradışı bir şekilde geçirdiklerini öğreniyorlar. Bütün o süre boyunca Çinli askerler arasında çeşitli münazaralar düzenleniyor. Bir masaya karşılıklı gruplar halinde oturtularak tartıştırılıyorlar. Bu münazaraların konusu da komünizm mi, kapitalizm mi daha iyi ya da Çin mi, Amerika mı.

Tahmin edersiniz ki ekseriyetle komünizim galip geliyor. Tabi gerçekçi olması için bazen karşı görüşün de kazanmasına izin veriyorlar. Karşılığında bu esirlere bir esir için kıymetli sayılacak ödüller veriyorlar, bir sigara ya da özel bir yemek gibi. Bu münazaralar hafta, sürekli yapılıyor arka arkaya. Doğal olarak Amerikalılar da ödülleri kazanmak istiyorlar ki esaret biraz daha rahat geçsin. Zaman içinde kazanmak istedikleri için, gönülden komünizmi savunmaya başlıyorlar. Neticede görülüyor ki Amerikalılar komünizme karşı bir sempati duymaya başlıyorlar, beklendiği gibi karşı tarafa düşmanca hisler beslemiyor. Edward Hunter bu konuları derliyor, raporluyor ve bunu ‘’brain washing’’ yani beyin yıkama olarak adlandırıyor. İşte beyin yıkamanın tarihçesi bu şekilde başlıyor. Tabi ki kelimenin ilk kullanılmasından önce beyin yıkamanın tarihte öncesi de var, Nazi’lerin yaptığı bir takım deneyler vesaire. Sadece savaşta da değil barış zamanında da birçok örneklerini görüyoruz.

Bir insanın beynini yıkamak istiyorsanız o insanı zorlamazsınız, o işi tatlı dille anlatırsınız, sürekli tekrar edersiniz ve kişinin kendisinin o işi benimsemesini sağlarsınız. Beyni yıkanan kişi de bir zaman sonra söz konusu fikrin neferi olup çıkar.

Beyin Yıkama Tekniklerine Müsade Etmeyin

Bir insanın beynini yıkamanın hiç savunulacak bir tarafı yoktur. Beyninizin yıkanmasına müsaade etmeyin. Peki, buna müsaade etmemenin yolu nedir? Bunun yolu bol bol okumak, araştırmak, farklı görüşten insanlarla konuşmak, her görüşü dinlemek ve tartışmaktır. Hatta sizin görüşünüze karşı görüşten insanları dinleyin, o insanları gerçekten anlamak için dinleyin. Yargılamak için değil, öğrenmek için sorun. O insanların okuyarak o kanıya vardıkları kaynakları siz de okuyun. Kendi kaynaklarınızdan edindiğiniz bilgileriniz ile karşılaştırın o görüşleri.

Maalesef ki insanların çoğu zaman kendi görüşlerini bile okumadıklarını, derinden bilmediklerini fakat mikrofon uzatıldığında çok fikirleri olduğunu görüyorum. En temel konularda bile çok zayıflar insanlar. Kulaktan dolma, bir iki sağdan soldan duyma bilgi ile her şeyi bildiklerini sanıyorlar. Sonra bir başkası başka bir görüşü savunduğu zaman ateşli bir şekilde karşı gelmeye çalışıyorlar. Açın dünyanızı. Okuyun, gezin, görün, sorun ve öğrenin. İnsanların artık bir daha sizin beyninizi yıkamalarına müsaade etmeyin. Kendinizi doğru ve doğrulanmış bilgiyle doldurursanız, beyninizi kolay kolay yıkayamazlar.

Yayım tarihi

Meslek Seçimi Nasıl Yapılmalı?

Meslek Seçimi Yapmak Hassas İştir

Meslek seçimi iş hayatına, belki de üniversite sınavına girecek gençlerin en önemli konularındandır. İşte size pratik, işlevsel ve her an geçerli bir yöntem.

Mutlu bir iş hayatı için kendinizi huzurlu hissedeceğiniz bir meslekte yükselmeye başlamanız çok önemlidir. Bir meslekte ise sadece ne yaptığınız öndemli değildir. O mesleki ortamda nasıl insanların bulunduğu, o endüstrinin çalışma şartlarının nasıl olduğu da çok önemlidir. Zira muhtemelen yıllar boyunca bir takım insanlarla aynı ortamlarda bulunup onlarla benzer aktiviteler yürüteceksiniz. Bu sebepten mesleklerin dışarıdan nasıl gözüktüklerine bakarak meslek seçimini yapmak hüsran ile sonuçlanabilir. Bunun örneklerini sıkça görürüz. İnsanlar eğitim hayatlarının ortasında yanlış yapılmış tercihler yüzünden değişiklik yaparlar. Bazen de istemeye istemeye girdikleri işlerden bir süre sonra çıkarlar. Yanlış meslek seçiminden elbet dönülebilir ama size zaman kaybettirir.

MESLEK SEÇİMİ NASIL YAPILIR?

  1. Kendinizi tanıyın: Alın elinize kağıt kalemi ve kişisel özelliklerinizi alt alta sıralayın. Bu özelliklerinizi 1’den 5’e kadar puanlayın. Aynısını ailenizden ve sizi tanıyan arkadaşlarınızdan da yapmalarını isteyin.
  1. Meslekleri tanıyın: Öncelikle eğitim hayatınız boyunca elinizden geldiği kadar staj yapmaya çalışın. Yazları bir yerlerde çalışmaya özen gösterin. Bu size farklı meslekler hakkında dışarıdan gördüğünüzden çok daha derinlemesine bilgi verecektir. Tercih yapmadan ya da bir işe girmek için çalışmalara girişmeden önce o meslekteki insanlar ile görüşmeler yapın. Çok basit bir LinkedIn hesabı sayesinde pek çok insan ile tanışabilirsiniz. Bu insanlar ile kısa online görüşmeler gerçekleştirebilirsiniz.
  1. Meslekleri kendi özellikleriniz ile kıyaslayın: Bundan sonra yapacağınız şey bu mesleklerin gerektirdiği özelliklerin sizin yüksek puanlarınızda uyuşup uyuşmadığını kontrol etmek.

Yapacağınız işte hayatınız boyunca sabır, dışa dönük olma, zeka, stres, hesap verebilirlik, yaratıcılık gibi karakter özellikleri gerekecek. Eğer bu özellikler sizde yoksa, bu gibi konular sizi zorlayacaksa o meslekte başarı şansınız da azalacaktır. Ayrıca kişilik ve davranışsal özellikleriniz başka insanlar ile birlikte ne şekilde çalışmanıza imkan tanıyacak? Takım çalışmasında ne gibi konular sizin için önde geliyor? Ne gibi yatkınlıklarınız var? Kimi meslekler vardır ki bir çeşit durumda gelene ağam, gidene paşam demek durumundasınızdır. Yapabilir misiniz bunu?

BİR ÖRNEK

Geçen aylarda eskiden tanıdığım, sevdiğim bir beyefendi beni aradı. Kızının iş hayatına gireceğini söyledi. Kızı ile konuşmamı rica etti benden. Genç ile 15-20 dakika kadar sohbet ettik. Şunu fark ettim ki bu genç aslında tamamen kurumsal bir şirkette çalışmak istiyor. Henüz kurumsallaşmamış, kuralları tam belli olmayan yerlede çok zorlanacağı aşikar. Ama kimi insan vardır İsveç Çakısı gibidir. Ne iş olsa bir şekilde altından kalkar. Aynı standart işi yapmak yerine yaratıcılığının değişken bir ortamda daha iyi çalışacağını düşünür. Bu gibi bir insan büyümekte olan, belki start-up bir iş yerinde çalışmaya daha yatkındır.

İşte bu konuları oturup özellikle çalışmazsanız daha sonra iş hayatında zaman kaybettiğinizi fark edebilir, mutsuz olabilirsiniz. Yeteneklerinize daha yakın bir meslek ya da iş seçerseniz hem daha mutlu olur hem de daha çabuk yükselebilirsiniz.

DAHA FAZLASI İÇİN

Bu arada “geleceğin mesleklerini nasıl seçerim” diye merak ediyorsanız ilgili makalemi de okumanızı şiddetle tavsiye ederim.

Yayım tarihi

Girişimci Adayının Rehberi

Kirpi Tilki Karşısında

İş hayatında yaklaşık bir 15 sene geçirdiğinizi farz edin. Üniversiteden mezun olmuşsunuz. Artık tecrübelisiniz. Yani tecübesiz değilsiniz artık. Güzel yerlerde çalışmışsınız ve artık kendi işimi yapma vakti yavaş yavaş geldi diyorsunuz. Yani artık girişimciliğe adım atmayı planlıyorsunuz. İşte o anda girişimci olarak bir rehbere ihtiyacınız var gibi duruyor.

Deli Sorular

Bu noktada ne yapmak gerekiyor peki. Ben ne biliyorum ki ne vereyim? Nasıl para kazanayım? Aklınızda çeşitli sorular var. İyi haber, her şeyi bilmek zorunda değilsiniz. Her şeyden anlayıp muhteşem ve kusursuz olmak zorunda değilsiniz. Tek yapmanız gereken şey bir şeyden çok iyi anlamak. Bu bir mal veya hizmet olabilir. Üretiminden, üretmeyecekseniz tedariğinden (belki ithalat) ve satışından çok iyi anlamanız gerekiyor.

Tabi ki bunun yanındaki başka bir takım faktörlerden de biraz anlamalısınız. Belki zaman içerisinde markalaşmayı düşüneceksiniz. (Kim bilir, belki kazandığınız para için bir para sayma makinesi almanız gerekecek.) İşte bu gibi düşüncelere daha sonra girersiniz. Öncelikle bir işten çok iyi anlamanız gerekiyor. Bakın dünyanın en büyük yatırımcılarına. Onların girişimci olarak rehberleri ne ile dolu sizce? Örneğin Warren Buffet , her bir iş dalına girmez ve önüne gelen her işe atlamaz. Zaten bir prensibi vardır ki daha önce size anlatmıştım prensibini lütfen bir dönün bakın eski içeriklerime. Warren Buffet diyor ki “Ben her iş dalına girmiyorum, ben anlayabildiğim bir işe giriyorum.” Yani dünyanın en büyük yatırımcısı dahi her şeyden çok iyi anlak zorunda değilim diyorsa siz de her şeyden anlamak zorunda değilsiniz. Ne var ki bir şeyin hem üretiminden, satışından ve piyasasından çok iyi anlamalısınız.

Hayattan Bir Örnek

Girişimci adaylarına rehber olması açısından hayattan gerçek bir hikaye vermek istiyorum. Benim yiyecek-içecek sektöründe bir müşterim var. Beyefendi güzel noktalara gelmiş. İstanbul’un, hatta Türkiye’nin en iyilerindendir. İş hayatının ilk zamanlarında şu anda yaptığı işin sektöründe kurumsal bir firmada çalışıyormuş. Oradan bir şeyler öğrenmiş. Daha sonra bu endüstride şöyle bir açık var ve ben bu açığı değerlendirmeliyim diye düşünüp bir arkadaşıyla beraber bir işe girmiş. İlk başta al-sat yaparak çalışmışlar. Bir zaman sonra büyümüş ve ilerleyip gitmişler. Ne kadar sade bir hikaye değil mi? Bakın, hep girişimciliği ya da iş kurmayı çok detaylı bir süreç ve çok engin bilgi gerektiren bir olay olarak alırız. Bu anlattığım hikaye gibi yüzlerce örnek biliyorum. Emin olun gördüğünüz pek çok girift organizasyonun arkasında bu kadar basit bir hikaye var.

Her şeyden anlamak zorunda değilsiniz. Jim Collins’in İyiden Mükemmel Şirkete (Good to Great) adlı kitabını bilmeyeniniz yoktur sanıyorum. Bilmiyorsanız da okuyun lütfen. Kitapta şöyle söylüyor: Tilki envai çeşit numaralar bilir. Düşmanını alt etmek için bir sürü numara uygular. Ama kirpi sadece bir şey bilir. Top şekline bürünür ve dikenlerini çıkarır. Bu bildiği tek numara tilkiyi kirpiden korur.

Yani bir şey bilmeniz gerekiyor her şeyi bilmeniz gerekmiyor. Tabi ki o bildiğiniz şeyin hem satışını hem de üretimini ya da satın alma kısmını bilmelisiniz. Hangi malın nereden alındığını, mal ya da hizmetin nasıl işlendiğini, onun nasıl piyasaya sunulduğunu en minimal şartlarda bilmelisiniz; bu bir. İkincisi ben bu ürünü ya da hizmeti kime, nasıl satarım ve sattığım zaman arkası gelir mi, böyle bir piyasa var mı diye düşünmelisiniz. Bir insana bir malı bir defa satmak o işin olduğu ve satabildiğiniz anlamına gelmiyor. Ondan sonra ben bu işi tekrar başkalarına da satabilir miyim diye de düşünmeniz gerekiyor.

Hatta size bir şey söyleyeyim. Yaptığınız işi başkaları da yapıyor olabilir ama emin olun her iş insanı o aynı işi dahi farklı yapar. Hiç bir iki rakip tam olarak birbirleri ile birebir aynı şekilde çalışmaz. Aralarında çok ufak farklar vardır. İşte bu çok ufak farklar onların her ikisinin de başarılı olmalarını sağlar.

Duvardaki yarığı bulmanız gerekiyor.

Başarı Duvardaki Yarıktan Geçiyor

Ben genelde bunu bir duvar örneği ile anlatırım. Düşünün ki önünüzde aşmanız gereken bir duvar var. Duvarın arkasına geçmeniz gerekiyor. Duvarda birtakım delikler var. Mesela deliklerden biri “arama motoru”. O kocaman delikten geçeyim dediniz ama bir şey zaten tıkamış o duvarı. Google yazıyor o deliğin üstünde. Onun yanında Bing ve Yandex var. Ya da “sosyal medya” diye bir delik var. O sosyal medya deliğinde de geçmenizi engelleyen başka şirketler var. Geçebileceğiniz deliklerin hepsi tıkalı. Fakat bir bakıyorsunuz duvarın içerisinde, incecik kılcal damarlar gibi yarıklar var. O aradan şu anda geçemezsiniz ama kazımaya başlayabilirsiniz. Kazıdıkça elinize gelir ve genişler o damarlar. Zamanla birer deliğe dönüşür. İşte o kazımaya başladığınız incecik yarık, sizin bildiğiniz iştir. O işi sadece siz biliyorsunuz. Daha doğrusu sizin bildiğiniz şekli ile sadece siz yapabilirsiniz. Belki aynı işi yapanlar var ama sizin yapacağınız gibi yapmıyorlar.

Mesela sosyal medya denilince ilk ICQ’yu bildik. Bazılarınız belki hatırlayacaktır. Sonra Facebook çıktı, daha sonra da Twitter. Hepsi sosyal medya platformları ama farklı çalışıyorlar, değil mi? Mesela Twitter sadece bir şey yaparak başladı, 140 karakter kullanarak bir şeyler yazmak. Siz de işiniz için her şeyi bilmek zorunda değilsiniz ama bir şeyi çok iyi bilmek zorundasınız. Eğer o bir şeyi çok iyi biliyorsanız o şeyin içinden geçer gidersiniz. Artık bir girişimci adayı olarak rehberinizin belki de ilk sayfasında ne yazdığını biliyorsunuz.

Bu konu ilginizi çekiyorsa bir girişimcide bulunması gereken özelliklerden bahsettiğim yazımı da okumanızı tavsiye ederim.

Yayım tarihi

Büyüklerin Tecrübesi, Gençlerin Dinamizmi